De gebroeders Robbert en Rudolf Das zijn in 1929 als tweelingbroers geboren en hebben een zeer groot deel van hun leven besteed aan het schetsen van de toekomst. In mijn jonge jaren heb ik een keer een lezing bijgewoond van één van de futurologen, zoals de broers zichzelf noemen; ik weet niet meer precies van wie. Hij vertelde toen hoe hij en zijn broer een opdracht uitwerkten tot een futuristisch beeld waarbij de fax een belangrijk hulpmiddel bleek omdat zij via de fax de schetsen naar elkaar verzonden. Inmiddels zal die wel zijn digitaal gaan. | |
Afgelopen week moest ik hier weer aan denken. Ik mocht deelnemen aan de tweejaarlijkse kennis-uitwisselingsdagen tussen CROW en haar evenknie, het Duitse FGSV. De bijeenkomst was in in een mooi kasteeltje in Tegelen. De eerste parallelsessie waar ik bij was ging over 'post-fossiler Möbilität" met de vraag hoe we onze mobiliteit kunnen blijven volhouden nadat de fossiele brandstof is uitgeput. Het gaat dan over voertuigen op elektriciteit, e-bikes, waterstof als brandstof, biobrandstoffen, etc. Maar ook over meer in de directe omgeving werken op flex-kantoren in plaats van elke dag de lange woon-werk-rit te maken.
Door een van de Duitse deelnemers wordt de vraag vanuit een andere invalshoek ingestoken: hoe halen we de EU-milieudoelstellingen voor 2050? Dan moeten we 90% minder uitstoot hebben ten opzichte van 1990. Een onhaalbare zaak of toch haalbaar? Hij presenteert een overzicht met twee scenario's. Het eerste scenario steekt vooral in op de bijdrage en ontwikkelingen die de automobielindustrie kan leveren. Maar, dat is wedden op één paard. Het tweede scenario verdeelt de reductie over meerdere spelers die variëren van elektrisch, waterstof, minder werken en zo meer.
In een interessante case laat hij zien hoe we in de toekomst voor een stad de wensen van reizigers en vervoerders kunnen koppelen. De stad heeft tramlijnen waarlangs en op de eindpunten al elektrische stroom beschikbaar is; daar kunnen P+R-stations komen waar de auto geparkeerd wordt en de accu wordt opgeladen terwijl de automobilist met de tram naar de binnenstad reist. Op de haltes onderweg zijn ook laadstations voor e-bikes en e-auto's. Zo wordt aan de behoefte van de reiziger tegemoet gekomen én wordt ook de vervoermaatschappij er beter van.
Turborotondes in Duitsland
Na de pauze wordt tijdens de tweede parallelsessie ingegaan op de ontwikkeling van de FGSV-richtlijn voor turborotondes in Duitsland. Afgelopen twee jaar is daaraan hard gewerkt en deze week verschijnt de richtlijn in gedrukte vorm. Veel is uit de Nederlandse richtlijn overgenomen, sommige dingen weer niet: geen verhoogde rijrichtingscheiding vanwege de Winterdienst en geen rechte binnenhoek bij het ontspringen van een extra rijstrook in het middeneiland. Bertus Fortuijn geeft een lezing over turborotondes, de doorrijdsnelheid en capaciteiten waarna ik laat zien waar de turborotondes in Europa liggen en hoeveel dat er inmiddels zijn.
Ik geef ook een doorkijk voor de Duitse deelnemers naar het turboverkeersplein (foto rechts) met de stelling 'deze is ook in Duitsland toepasbaar'. Daarop komt helaas weinig respons, maar levert wel grote ogen op bij de deelnemers. Is die aangelegd? En functioneert het naar behoren?
Na afloop word ik door een Nederlandse deelneemster op mijn vingers getikt met de opmerking "dat wil je toch niet - zoveel ruimteverspilling voor infrastructuur! Belachelijk!"
De interactie tussen beide thema's leidt voor mij tot de constatering dat we mogelijk in de toekomst met minder infrastructuur toe kunnen. Als de mobiliteit verandert, dan verandert ook de daarvoor benodigde infrastructuur. Tijdens de lunch de dag erna besprak ik dit met m'n collega's. Eén collega is bezig met het visualiseren van de wegen met smallere rijstroken voor smalle eenpersoons voertuigen. De capaciteit neemt dan toe op eenzelfde oppervlakte aan asfalt. De andere collega schetste zijn toekomstbeeld waarbij "je zelf geen auto meer hebt maar een elektrische 'zelfrijdende taxi' bestelt die je naar je bestemming brengt terwijl je zelf alvast de vergadering voorbereid. Naar je werk bestel je een kleine - voor de vakantie laat je een ruime 5-persoons wagen voorrijden. Dat is veel goedkoper omdat een kWh dan nog maar een fractie kost van de huidige prijs en de accu's technologisch veel geavanceerder zijn en tegen lage kosten geproduceerd zullen worden. Een kilometer met de zelfrijdende taxi zonder chauffeur kost dan mogelijk veel minder dan nu zelf rijden met een benzineauto. En we kunnen daardoor ook met minder infrastructuur en parkeerplaatsen toe."
Hoe snel zal dat werkelijkheid zo zijn? Misschien wel eerder dan we denken en verwachten.
Kijk maar naar de ontwikkelingen in de afgelopen 30 jaar: de TGV in Frankrijk (1981), de Personal Computer (1981), het GSM-netwerk voor mobiele telefoons (1993), e-mail voor het grote publiek (1995), de iPhone (2007) met als gevolg ook mobiel internet. De ontwikkelingen beïnvloeden ons werk, onze activiteiten en mogelijkheden. Vooral de laatste jaren gaat het snel.
Wat ook snel is gegaan is de groei van de wereldbevolking en de groei van vele wereldsteden. Uit de ruimte is dat mooi te zien op een site van Google, bijvoorbeeld de groei van Las Vegas tussen 1984 en 2012. Dat gaat snel in 28 jaar tijd! Daar moeten we de komende tijd ook brandstof voor de mobiliteit voor zien te vinden; en Las Vegas is niet de enige stad in de wereld die snel gegroeid is.
Verkeer in 2037. Het is nog maar 24 jaar ná vandaag terwijl ik op dit moment precies 24 jaar in het verkeerskundige werkveld actief ben. Het is in 2037 ook 37 jaar ná het jaar 2000 terwijl ik ongeveer 37 jaar vóór het jaar 2000 geboren ben. De gebroeders Das zullen 2037 waarschijnlijk niet meer meemaken terwijl ze zelf wel zovér en nog veel verder de toekomst inkeken.