Zijn de lage straffen voor doodrijders terecht?

Eind 2014 zijn twee uitspraken door de Rechtbank gedaan waarbij de veroorzaker van een verkeersongeluk met dodelijke afloop een lage straf opgelegd kreeg. Een lage straf in de ogen van de nabestaanden van het slachtoffer, maar ook op diverse Internet-fora.

Vorige week overhandigde de voorzitter van Vereniging Verkeersslachtoffers Carolien Reindel een door vele duizenden ondertekende Facebook-petitie aan staatssecretaris Teeven. Aanleiding waren de uitspraken van de Rechtbank dat de 'doodrijder' slechts 120 c.q. 240 uur taakstraf krijgt terwijl 2 c.q. 4 jaar cel geëist was door het Openbaar Ministerie. 

De vraag komt dan naar voren of de lage straffen voor de doodrijders terecht zijn of dat zwaarder gestraft moet (gaan) worden.

---


Taakstraf wordt een veel te lichte straf gevonden
Voorbeeld: "de familie Boerboom uit Den Haag plaatste dit bord (rechts) op de gevel van hun huis toen de man die hun zoon dood reed, een taakstraf kreeg." [Facebook/Verenging Verkeersslachtoffers].

Onder andere naar aanleiding van dit vonnis wordt door de Vereniging Verkeersslachtoffers een petitie aangeboden aan staatssecretaris Teeven.

bron: facebook / Vereniging Verkeersslachtoffers

---

Om welke ongevallen en straffen gaat het?

Twee recente voorbeelden:

1. Pool rijdt opa, oma en kleinkind dood
[Telegraaf, 19 mei 2013]: Bij een dramatisch verkeersongeluk in het Limburgse Meijel zijn vanmorgen drie mensen om het leven gekomen. Het gaat om een opa en oma en hun driejarig kleinkind. Ze werden in een flauwe bocht vol geraakt door een Pool in een BMW. Zijn auto kwam tientallen meters verder pas tot stilstand. Het ongeluk gebeurde op de Heldensedijk in het rustige buitengebied van het Noord-Limburgse Meijel. De opa en oma fietsten daar op het fietspad, dat gescheiden loopt van de provinciale weg. Hun kleinkind zat achterop in een stoeltje, toen de Pool uit het niets op hen inreed. Een traumahelikopter werd nog opgeroepen, maar alle slachtoffers overleden ter plekke. De Pool bleef ongedeerd. Onderzocht wordt nog hoe het ongeluk is kunnen gebeuren en of de Pool gedronken had. Hij is meegenomen naar het politiebureau voor onderzoek.

Op 21 november 2014 legt de Rechtbank Limburg een taakstraf op van 120 uur en een voorwaardelijke ontzegging van de rijbevoegdheid van één jaar met proeftijd van twee jaar. Lees hier de uitspraak.
De vader van het driejarige ging vervolgens in de rechtszaal door het lint en gooide een stoel naar de rechter (zie Youtube hiernaast) en dat zagen we allemaal 's avonds op het Journaal.
Op de dag van de uitspraak brengt de Rechtbank nog een verklaring uit. Blijkbaar hebben de rechters het tijdens de zitting niet goed kunnen uitleggen. 

Update 2-8-2016:
In hoger beroep vernietigt het Gerechtshof in Den Bosch op 23 september 2015 het vonnis en legt een zwaardere straf op: 15 maanden gevangenisstraf + vier jaar rijontzegging. Lees hier de uitspraak.

2. Dodelijk ongeluk op de Kanaalweg in Leiden

[www.politie.nl, 15 juni 2014]: Leiden - Zondag 15 juni, omstreeks 23.00 uur, vond er op de Kanaalweg een ernstig verkeersongeval plaats waarbij een personenauto en een fietser betrokken waren. Een 16-jarige inwoonster uit Leiderdorp kwam hierbij om het leven. Het 16-jarige slachtoffer kwam vanaf de Melchior Treublaan en reed met de fiets over de Kanaalweg toen zij op de kruising bij het verkeerslicht werd aangereden door een 20-jarige automobilist uit Leiden. Het slachtoffer is overgebracht naar het ziekenhuis waar zij aan haar verwondingen is bezweken. De Verkeersongevallen Analyse (VOA) verrichtte onderzoek op de plaats van het ongeval. De 20-jarige automobilist is voor verhoor meegenomen naar het bureau.

Op 24 december 2014 doet de Rechtbank Den Haag uitspraak en legt de taxichauffeur, die met 105 km/uur (waar 50 km/uur geldt) de 16 jarige Nina uit Leiderdorp doodreed, tien dagen gevangenis op plus tachtig dagen voorwaardelijk, een taakstraf van 240 uur en ontzegging van de rijbevoegdheid voor twee jaar. Lees hier de uitspraak.
De tien dagen in de gevangenis had de dader al achter de rug en mocht na de uitspraak dus naar huis. De familie en vrienden blijven verbijsterd achter.

Het Openbaar Ministerie is in Hoger Beroep gegaan tegen deze uitspraak (Leidsch Dagblad, 8 januari 2015).

Update 2-8-2016:
Het Gerechtshof in Den Haag doet op 7 oktober 2015 uitspraak: zes maanden gevangenisstraf waarvan drie maanden voorwaardelijk + drie jaar rij-ontzegging. De  familie is deels tevreden met deze uitspraak.
Over de familie die achter bleef heeft KRO-NCRV op 2 augustus 2016 een documentaire gemaakt in "Gedane Zaken". 

bron: Leidsch Dagblad

 

Rechtvaardige straf?

In beide uitspraken wordt door de Rechtbank onderkent dat de dader met te hoge snelheid reed. 
In het eerste geval reed de dader tussen 76 en 124 km/uur, waar 80 km/uur geldt. Getuigen die gehoord zijn konden deze snelheid niet goed inschatten waardoor zij in de bewijsvoering buiten beschouwing worden gelaten. De rechtbank gaat uit van 108 km/uur.
In het tweede geval reed de dader 105 km/uur binnen de bebouwde kom en die snelheid is berekend uit de remsporen. De rechtbank heeft deze snelheid als bewezen geaccepteerd.

In beide gevallen gaat het om de vraag of de dader artikel 5 of artikel 6 van de Wegenverkeerswet 1994 heeft overtreden.
Dus of iemand zich gevaarlijk heeft gedragen tegenover medeweggebruikers (grove schuld aan een dodelijk ongeluk) of iemand dood door schuld ten laste kan worden gelegd. Daarbij speelt in de bepaling van de strafmaat of roekeloosheid kan worden bewezen (straafmaat: artikel 175 en 177). 

Beide uitspraken zijn gebaseerd op overtreding van artikel 5 omdat de rechtbank niet bewezen heeft geacht dat de daders (opzettelijk / roekeloos) iemand van het leven beroofden. Daardoor wordt ook een taakstraf opgelegd en een gering aantal dagen hechtenis. In beide gevallen wordt overtreding van artikel 6 niet bewezen geacht. Bij beide voorbeelden bleek bij de bepaling van de strafmaat mee te spelen dat de verdachten niet eerder voor een delict veroordeeld is geweest noch eerdere antecedenten heeft ten aanzien van de Wegenverkeerswet 1994. Deze zaken spelen blijkbaar mee in de bepaling van de strafmaat: recidieven worden zwaarder gestraft?

Helemaal zuur is het dat de Rechtbank zegt dat ook de verdachte, samen met zijn naasten, zal moeten leren leven met de rol die hij bij het overlijden van deze slachtoffers heeft gespeeld (?!).
De echte nabestaanden en vrienden hebben in ieder geval echt levenslang en moeten hun leven lang met het echte verlies leven!
En dat verklaart direct de frustratie bij hen: volledig onbegrip over zo'n lichte straf. 

Wegenverkeerswet 1994
artikel 5: Het is een ieder verboden zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd.

artikel 6: Het is een ieder die aan het verkeer deelneemt verboden zich zodanig te gedragen dat een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval plaatsvindt waardoor een ander wordt gedood of waardoor een ander zwaar lichamelijk letsel wordt toegebracht of zodanig lichamelijk letsel dat daaruit tijdelijke ziekte of verhindering in de uitoefening van de normale bezigheden ontstaat.

Komt er een eind aan de lage straffen voor doodrijders?

Uit de bocht vliegen met 108 km/uur op een weg waar 80 geldt is niet zo heel vreemd. De pech was dat daar net twee fietsers met een kleinkind achterop reden. Helaas waren deze drie mensen op het foute moment op die plek en werden aangereden. Het lijkt op een sterk geval van 'domme pech'. De bestuurder was er onbekend en had zijn snelheid aan de omstandigheden en locale situatie moeten aanpassen.

Maar blijkbaar kom je weg met 10 dagen gevangenis en 6 weken 'taakstraf-schoffelen' als je met 105 km/uur door de bebouwde kom scheurt. Als je die snelheid rijdt weet je en moet je je ervan bewust zijn dat er ergens een keer iemand over kan steken.

Gelukkig zijn in beide zaken in Hoger Beroep door het Gerechtshof in Den Bosch en het Gerechtshof in Den Haag veel zwaardere straffen opgelegd. Als dit niet was gedaan, dan zou dit hebben geleid tot een vrijbrief aan (jonge) snelheidsduivels zonder strafblad om met hoge snelheden door te blijven scheuren. Ik hoop echt dat snelheidsduivels die anderen door onverantwoord rijgedrag doodrijden voortaan harder worden aangepakt: gevangenisstraffen + rij-ontzegging. Taakstraffen moeten we voor altijd vergeten. A-socialen in het verkeer moeten we niet dulden.
Dat is levensgevaarlijk!